Scrum Master, Product Owner ve Developer rolleri Scrum takımını oluşturmaktadır. Herbir rolün farklı, önemli sorumlulukları bulunmaktadır. Bireysel olarak teknik ve kişisel gelişim göstermeleri, aynı zamanda ortak bir hedefe giden ortak bir anlayışa sahip takım olmaları gerekmektedir.
Scrum Guide özellikle self organize takımlara hatta 2020 güncellemesi ile self managed takımlarına vurgu yapmaktadır. Yalnız yeni bir araya gelmiş takımın bir anda self organize olması mümkün değildir. Herşeyin belli bir gelişim sürecine ihtiyacı olduğu gibi bir takımında self organize olabilmesi için olgunlaşma sürecine ihtiyacı vardır.
Yalnız takımın gelişimiyle beraber çevik liderin de yaklaşımı takımın gelişimini etkilemektedir. Başarılı bir Scrum takımının oluşabilmesi için takım üyelerinin gelişebileceği ortamın sağlanmasıyla mümkündür.
Şimdi takımın olgunluk sürecine bakalım.
1- Emirleri yerine getiren takım (executing directive orders)
Bu seviyedeki takım henüz giriş seviyesindedir. Hem tecrübe hem de yetkinlik açısından henüz kariyerinin başında olan takımdır. Çevik Lider, 1.seviyedeki olgunlukta takım üyelerinin gelişimi için daha çok zaman harcamalıdır.
2- Etkiye dayalı emirleri yerine getiren takım (executing influence based orders)
Bu seviyedeki takım daha tecrübelenmiş, gelişmiştir. Çevik lider, takımın hareket edebileceği sınırları belirlediği, takım üyeleri ile karar üzerine değerlendirmeler yaptığı bir seviyedir. Yalnız karar seviyesi liderdedir.
3- Fikir birliğine dayalı karar veren takım (semi decisive , consensus based)
Bu seviyede çevik lider ile birlikte takımın değerlendirip karar aldığı aşamadır. Karar verme süreci liderden beraber vermeye dönmüştür.
4- Yönetimin tavsiye veren konumda olduğu takım (decisive, advise by management)
Bu seviyede takım tecrübelenmiş, yetkinliklerini geliştirmiştir. Liderin takıma kritik olmayan konularda yetki delege ettiği, karar verme yetkisinin liderden takıma döndüğü seviyedir. Lider bu aşamada tecrübesiyle bilgisiyle takım üyelerine danışmanlık yapmaktadır, yalnız son karar takım üyeleri tarafından verilmektedir.
5- Karar verme yetkisinin takım devredidiği, self organize takım (Self organized with delegated mandate)
Bu seviye artık takımın self organize yani kendi kendine organize olduğu seviyedir. Takım üyelerinin yetkinlikleri iyi bir noktaya geldiğinden lider yönetsel konular dışındaki tüm konularda yetki delegasyonunu yapabilmektedir. Takımın sorumluluğu üstlendiği seviyedir. Yanlız burada bir konuya dikkat çekmek istiyorum. Yetki delegasyonunu yapılmış olması demek sorumluluğu üstlenmek ve hesap verebilmek demektir. Alınan kararın sebeplerini anlatabilmelidir.
Görüldüğü üzere takım olgunlukları hem takım üyelerinin yetkinlik seviyesine hem de liderlerin uygun ortam sağlamasına bağlıdır. Yalnız liderin her takıma aynı şekilde davranması takım gelişimini pozitif etkilemeyecektir. Lider takımın olgunluk seviyesine göre yaklaşımı değiştirmelidir. Yukarıdaki olgunluk seviyesi 4 olan yani yetkinlik seviyesi iyi olan takıma lider direkt karar verire takımın motivasyonu düşecektir.
Ya da olgunluk seviyesi 1 olan yani yetkinlik seviyesi düşük takıma lider karar yetkisi vermesi durumunda yanlış kararlar alabilir, hatalar artabilir, takım duvara toslayabilir.
